Afvalproductie en onvolwassen gedrag

De adolescent

Stel je een huishouden voor met kinderen in de leeftijd van ongeveer 14 tot 20 jaar, adolescenten. Hun brein werkt op topsnelheid en groeit naar volwassenheid. Ze zijn actief, ondernemend, leren elke dag nieuwe dingen en experimenteren er op los. Dat is mooi om te zien.

Maar wacht …, er is nog iets te zien. Ze komen thuis gooien hun stinkende sportkleren in de hoek en verwachten die 2 dagen later weer schoon in de kast. Ze eten ’s morgens haastig hun ontbijt en laten de troep achter op het aanrecht. In de woonkamer liggen allerlei spullen die ze daar hebben achter gelaten. In hun eigen kamer ligt de troep verspreid over bed, bureau en vloer.

Adolescenten gaan er wel vanuit dat moeder of vader achter hun kont alles wel weer opruimt. Durf ze vooral niet te vragen zelf ook eens wat op te ruimen, dan komen er allemaal tegenwerpingen, ontkenningen en verwijten. ‘Maar hij doet ook niks’, ‘dat is niet van mij’, ‘ik doe het morgen wel’, enzovoort.

De volwassen mensheid (ahum)

Stel je de aarde voor als ons huis en alle mensen die daar wonen als ons huishouden. Deze mens is actief, ondernemend, leert elke dag nieuwe dingen en experimenteert er op los. Dat is mooi om te zien.

Maar wacht …, er is nog iets te zien. De mens graaft de aarde af en laat de rootzooi achter. De Mens produceert en verbruik spullen als een bezetene en gooit de troep achter op de grond. De mens gooit zijn troep ook in de rivieren en laat daarmee zijn vuil de oceaan in stromen. De mens verbrand er op los en blaast zijn vuile stoffen in de atmosfeer. Zelfs in de ruimte om de aarde heeft de mens een gordel van afval gecreëerd dat rondjes om de aarde draait.

Kortom het huis van de mensheid is net zoals de kamer van een adolescent, een grote bende. De mens gaat er van uit dat moeder aarde achter zijn kont alles weer opruimt. En durf de mens vooral niet te vragen zijn troep op te ruimen, dan komen er allemaal tegenwerpingen, ontkenningen en verwijten. ‘Dat verslechterd onze concurrentie positie’, ‘dat komt niet door ons’, ‘het wordt toch niet gerecycled’, enzovoort.

En dus wordt ons huis steeds viezer en viezer.

(Blog intro photo by Choo Yut Shing on Flickr.  Installation of wasted materials into art by Tan Zi Xi)

Afvalproductie

Bij mijn zoektocht op het internet op basis van termen als waste, landfill, garbage, plasticsoup, microplastic, CO2 emission, enzovoort, ben ik geschrokken van de hoeveelheid en de soorten van afval die we overall achter weten te laten. Je weet dat het er is, maar als je er even de tijd voor neemt dringt het pas echt tot je door.

Ik geef in deze blog enkele afvalproblemen weer, maar er is zeker op het gebied van giftig afval nog veel meer te vinden.

Per jaar dumpen we 2,12 miljard ton afval per jaar (‘ton’ hé!). Het meeste afval doet niet meer dan 6 maanden ‘dienst’ als product waarna we het afdanken.  Zie de afvaljaarteller op theworldcounts.com.

In een artikel uit 2013 wordt bekeken waar onze peak-hoeveelheid aan dagelijks afval zal ontstaan als we zo doorgaan. Zie smithsonianmag.com 
De ‘moderne’ mens is bezig een nieuwe aardlaag van afval te creëren. Zie bijgaand artikel ‘Human impact has created a plastic planet’.
We hebben al zoveel plastic afval achter onze kont laten vallen dat het nu al een ‘grondstof’ is die we overall op aarde terug kunnen vinden, zie theconversation.com 
En dat zal nog millennia lang zo blijven, zie QZ.com (journalism with a mission).
Als laatste een wereldkaart waar het meeste plastic afval ontstaat theoceancleanup.com.

In het water

De plastic soup foundation heeft een fact sheet pagina met cijfers over plastic afval, Belangrijke Weetjes En Cijfers Over Plasticsoep - Plastic Soup Foundation

Per jaar wordt 400 miljoen ton plastic geproduceerd. Van het huidige plastic dat wordt geproduceerd wordt 9% gerecycled (let wel wereldwijd), 40% van alle plastic producten is binnen 1 maand afval geworden. Tot 2018 is 86 miljoen ton plastic in zee beland.

Een beeld van de plasticsoup in de oceanen is al te vinden in deze simulatie uit 2010! Zie researchgate.net. Het volledige onderzoeksartikel uit 2010 is te downloaden vanaf tos.org (the oceanography society).

Bekend is vooral de plasticsoup die in verschillende oceanen drijft, maar er is ook al becijferd dat er inmiddels 14 miljoen ton microplastics op de oceaanbodems moet liggen zie Scientias.nl.
Eigenlijk zijn we pas recentelijk (2020) aan het ontdekken hoeveel microplastics er al zijn ontstaan op basis van ons afval. Zie artikel in de Volkskrant over een Brits onderzoek.
Meer over microplastics is te vinden bij de Universiteit Utrecht (uu.nl). Alles over de plastic soep | Microplastic & Microbeads (uu.nl).

In de atmosfeer

Van begin dit jaar tot mei 2021 is er dit jaar al 15,1 miljard ton CO2 de atmosfeer in geblazen. Bron theworldcounts.com.
Hier kun je de groei zien van de CO2 emmissie sinds 1750, statista.com.

Inzicht over verschillende landen kun je vinden op de kaart van globalcarbonatlas.com.

Voor specifieke cijfers over Nederland kun je kijken op ourworldindata.org.
Uiteindelijk maakt het natuurlijk niet uit welk land te veel CO2 uitstoot, we leven allemaal in hetzelfde ‘huishouden’.

In de ruimte

En als je dan denkt dat we er met land, water en lucht zijn, nee. Ook in de ruimte hebben we al een afval probleem gecreëerd, zie het artikel op nationalgeographic.com en op nasa.gov.

Cijfers over ruimte afval kun je vinden bij esa.int. Er zijn al meer dan 34.000 objecten groter dan 10 cm, 900.000 objecten tussen 1 en 10 cm en 128 miljoen objecten tussen 1mm en 1 cm.
Voor het International space station is er zelfs een speciaal programma om ruimteafval te ontwijken, zie ook nasa.gov International Space Station (ISS)Orbital Debris Collision Avoidance Process.
Een aardige visualisatie van space debris kun je bekijken op een ESA filmpje, waarin steeds kleinere stukken afval worden meegenomen in het beeld. Distribution os space debris.

Het probleem met spacejunk is het risico dat ze opleveren om satellieten in de ruimte te houden of ruimte reizen te maken, je zult dan eerst door het afval heen moeten reizen.

Het probleem groter maken

We hebben niet een afval probleem, we weten het met ons gedrag het probleem ook steeds groter te maken.

De economie als afval producent

Onze economie is een machinerie die steeds meer en steeds sneller producten over de aarde uitspuugt. Producten moeten korter meegaan om zo meer winst te kunnen behalen. Het afval dat ontstaat bij de productie, de verpakking en het weer afdanken van het product, is geen onderdeel van de economie.

Economie is daarmee een eenrichtingsverkeer van afvalproductie geworden. Doordat economische groei wereldwijd als doel wordt gesteld, heeft de economische machinerie het afval probleem in enkele decennia buitenproportioneel groot gemaakt. En het zal hier mee doorgaan.

Luxe en armoede

Aan de ene kant hebben we mensen die in luxe leven en daarom veel producten verbruiken en op die manier ook veel afval produceren. Er wordt vaak wel aan recycling gedaan, maar hoe meer en hoe sneller je nieuwe producten koopt hoe groter het recycling probleem wordt. En hoeveel echt goede recycling oplossingen hebben we nou eigenlijk al.

Aan de andere kant hebben we opkomende economieën waar nog veel mensen in armoede leven. In deze landen wordt wel de levensstijl van wegwerpartikelen overgenomen, maar zowel de overheid als de bewoners hebben er de tijd en het geld niet voor om het afval dat daardoor ontstaat op te ruimen. Wat moet je in beperkte omstandigheden doen tegen een steeds grote machinerie van afvalproductie die jouw leven overspoelt?

Verspreiden en dan pas opruimen

Als een adolescent gooit de mens zijn afval het liefst achter zijn kont neer. Het gevolg is dat afval zich overal verspreid heeft op het land, in het water, in de lucht en in de ruimte. Afval is nu overal. Hoe moeilijk kan je het jezelf maken!!!

Denk eens aan die oneindige oppervlakten van de aarde die je moet afstruinen om afval op te ruimen. Denk eens aan die oneindige liters oceaanwater die we moeten zuiveren van afval. Denk eens aan die oneindige kubiekemeters lucht die we moeten zuiveren. Denk er eens aan hoe je in vredesnaam al dat afval in de ruimte te pakken gaat krijgen. Hadden we van het begin af aan maar volwassener geacteerd en afval direct terug genomen en hergebruikt.

Wat dan? Ander gedrag, verantwoordelijkheid.

We zullen in alle productie processen een life cycle moeten creëren waarin het demonteren van producten in bruikbare grondstoffen ook is uitgewerkt. Bij de R&D van producten moet de ‘deproductie’ al worden meegenomen. Een onderdeel van dat life cycle proces van producten moet zijn het weer inzamelen van afval. Afval opruimen is geen nutsvoorziening van de gemeente, maar een onderdeel van een bedrijfsplan van de producent. De pakjeskoeriers komen niet alleen brengen, maar ook halen.

Als rijke consument moeten we afschalen in onze behoefte. We moeten afkicken van onze drang, onze verslaving, naar steeds sneller de nieuwste producten willen hebben. Wij hebben ons laten vangen in de tredmolen van economische groei. We moeten ‘deconsumeren’.
De arme consument wordt meegezogen in onze verwerpelijke (letterlijk) consumptie maatschappij, die zouden we betere ideeën en meer hulp kunnen bieden.

Op overheidsniveau moeten de verschillende landen stoppen elkaar het afval probleem toe te schuiven. Het afval ís al een gezamenlijk probleem door de verspreiding en het raakt ons leven nu al allemaal. Er is een driehoeksrelatie nodig waarin maatschappij, overheid en economie zich druk maken over welvaart in brede zin met als één van de thema’s een schoon huis.

Alles wat we doen leidt tot schade of vervuiling, dat hoeven we niet te verbieden. Maar alleen een vergunning om te mogen vervuilen is onzin, daarmee wordt je niet volwassen. Net als in het huishouden; Je mag een feestje geven, als je zelf de boel maar weer opruimt.

Tot slot

Veranderen van adolescent naar volwassene

Waarom in deze blog de vergelijking met adolescenten. Ik zie de mensheid nog als onvolwassen. Ja we hebben heel veel ontdekt en we hebben ons leven rijker en veiliger gemaakt. Daarmee vinden we onszelf al een hele bink. Maar in termen van een planeet bewoonbaar maken en houden, zoals in een huis, daar bakken we dus helemaal niks van. We denken nog steeds in termen van eigen belang, van winst, van wij/zij, van eerst doen dan pas de consequenties onder ogen willen zien. Kortom adolescent gedrag.

Waarom een blog over afval in een serie die gaat over mensen en veranderen gaat? Afval maakt een probleem van onze ongeëvenaarde veranderingsdrang zichtbaar. We zullen onszelf beter moeten opvoeden als het gaat om het introduceren van veranderingen, zodat we daarbij ook altijd het huis op orde houden.

Diegenen die na ons komen

Het opruimen van óns afval zal nu al langer gaan duren dan het creëren ervan, meerdere generaties. We zien dat de echte kinderen van deze tijd zich steeds luider laten horen en de volwassenen van nu oproepen om het roer om te gooien en de aarde schoon te houden. Hoe bizar is dat! Kinderen die hun ouders moeten smeken om het huis, dat zij straks nog moeten bewonen, netjes te houden.

Onze kinderen zien de fouten die hun ouders gemaakt hebben en willen dat we ons gedrag aanpassen. Maar net als in een normaal huishouden hebben zij niet de kracht van de oudere generatie. Zij staan niet aan het roer van de economie of de overheid. Maar laten we wel respect tonen voor hun stem, zij vechten voor hun leven en dat van hun kinderen.